Đây chính là mục tiêu mà các nhà quản lý vận tải của Tổng cục Đường bộ Việt Nam (TCĐBVN) kỳ vọng khi xây dựng đề án “Đổi mới quản lý vận tải đường bộ theo hướng hiện đại nhằm giảm thiểu tai nạn giao thông và nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải”.
Đây cũng có thể xem là một hành động “sửa lỗi” khi TCĐBVN đã dũng cảm thừa nhận lâu nay hiệu lực quản lý vận tải thấp. Nâng chất lượng, giảm tai nạn
Khảo sát của đề án cho thấy trong thời gian gần đây, số lượng phương tiện tăng hơn 10 lần so với trước thời kỳ đổi mới. Hiện có 102.654 xe khách và 620.000 xe chở các loại với 2.681 doanh nghiệp, 586 HTX và hàng chục nghìn hộ buôn bán cá thể. Tuy số lượng tăng lớn, song đa số các đơn vị vận tải có quy mô nhỏ lẻ, manh mún. Gần 60% các đơn vị vận tải theo tuyến cố định và 82,6% các đơn vị vận tải hành khách theo hợp đồng chỉ có dưới 10 xe.
Các DN có giải pháp quản lý thủ công, đơn giản, khả năng chuyên môn của nhân viên quản lý, điều hành nhìn chung yếu kém; hiệu quả cao buôn bán thấp, không quan tâm đến chất lượng dịch vụ và an toàn giao thông, đặc biệt là đối với các HTX. Vì vậy chất lượng dịch vụ vận tải thấp, TNGT đặc biệt nghiêm trọng do xe ôtô buôn bán vận tải gây ra còn nhiều.
Cũng theo khảo sát của Ngân hàng Châu Á (ADB), tỉ lệ xe chạy rỗng trong vận tải hàng hóa ở Việt Nam là từ 30-50%, nên chi phí và tiêu hao nhiên liệu cao. Đây cũng là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng xe tải quá tải, đồng thời làm gia tăng lưu lượng phương tiện tham gia giao thông.
“Thực trạng trên cho thấy trong gần hai chục năm qua, lĩnh vực vận tải đã được khuyến khích phát triển theo định hướng rộng nhưng không mạnh - ông Nguyễn Văn Quyền - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ - khẳng định, đề án lần này định hướng phát triển vận tải, đường bộ chất lượng cao, chuyên nghiệp, giúp đỡ cho thị trường sàng lọc DN chất lượng kém, manh mún. Đây cũng là một cách tiết kiệm nguồn lực xã hội, giảm lãng phí đầu tư của DN.
Hiện đại, minh bạch và chuyên nghiệp
Theo ông Nguyễn Văn Quyền, đề án đổi mới công việc quản lý vận tải tập trung giải quyết được những vấn đề nổi cộm hiện tại của vận tải đường bộ đó là quản lý lạc hậu, thiếu thực tế, hiệu lực quản lý kém, chất lượng vận tải thấp, thiếu an toàn... Lần đầu tiên xe khách sẽ được gắn sao dựa trên các tiêu chuẩn định lượng rất cụ thể. Đây là cách quản lý thể hiện tính chuyên nghiệp, định hướng phát triển vận tải hành khách theo hướng chất lượng cao, an toàn.
Ông Quyền ví dụ: Nếu muốn khuyến khích các DN vận tải cao cấp , nhà quản lý sẽ đưa ra các cơ chế ưu đãi như DN 5 sao thì sẽ không phải đóng mức bảo hiểm tai nạn cao, thời gian cấp đăng ký buôn bán được kéo dài hơn...
Ngoài ra, đề án cũng xây dựng hệ thống bài viết quản lý các DN vận tải đường bộ nối mạng trên toàn quốc từ TCĐBVN đến các tỉnh thành phố giúp cho khâu quản lý có được bức tranh tổng hợp mà lại rất chi tiết về lĩnh vực vận tải đường bộ. Đơn cử máy chủ có thể nối mạng với các thiết bị đối chiếu hành trình của các đơn vị, thậm chí của các xe đang hành trình. Việc quản lý chặt chẽ và chi tiết với hệ bài viết cập nhật này sẽ giúp các nhà quản lý có thể đưa ra được những quyết định phù hợp với thực tế, điều chỉnh, thúc đẩy phát triển vận tải theo định hướng.
Đề án cũng có kế hoạch xây dựng trang dữ liệu vận tải đường bộ để các đơn vị vận tải có thể giới thiệu năng lực, giá cước, dịch vụ vận tải. Đồng thời các chủ hàng có nhu cầu cũng có thể giao chào các lô hàng vận tải. Đặc biệt, hiện tại nhiều doanh nghiệp nhà nước có các lô hàng vận tải lớn trị giá hàng tỉ đồng. Tuy nhiên chưa có việc đấu thầu chào giá cạnh tranh nên nhiều khi các DN có cơ hội “đi đêm” với chủ hàng “ đội giá” rút tiền của Nhà nước. Sau khi hoạt động tốt trang dữ liệu có thể tiến tới hình thành sàn giao dịch vận tải trên mạng giúp cho cung cầu tiệm cận, tiết kiệm nguồn lực xã hội.
